کد مطلب:28768 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:22

گنجینه پرسمان » اديان و مکاتب

آيا انبيا در دوره كودكي هم از عصمت برخوردارند؟ چرا؟

عصمت انبياء و ائمه(ع) و در يك كلام معصومان(ع) از ابتداي تولد و حتي در رحم مادر است. خداوند متعال از آنجا كه مي دانست عده اي از بندگانش به اختيار خويش - هر چند با استعدادي در سطح ساير افراد - بيش از ديگران و در بالاترين حد ممكن از استعداد خود بهره برداري مي كنند. تفضلاً اين پاداش و موهبت ويژه را به آنها عطا فرمود و آنان را از علم و اراده اي برخوردار ساخت كه به واسطه آن به مصونيت كامل و مطلق برسند. بايد توجه داشت كه اعطاي اين موهبت معلول شايستگي هاي آنان است نه محصول استعداد جبري ايشان. چنان كه در دعاي ندبه مي خوانيم: {Hاللهم لك الحمد علي ماجري... لنفسك و دينك... بعد ان شرطت عليهم الزهد في درجات هذه الدنيا الدنية و زخرفها و زبرجها فشرطوا لك ذلك و علمت منهم الوفاء به فقبلتهم و قربتهم و قدمت لهم الذكر العليّ والثناء الجلي واهبطت عليهم ملائكتك و كرمتهم بوحيك و رفدتهم بعلمك و جعلتهم الذريعة اليك...H}؛ {Mخدايا براي توست حمد بر... تو با آنها شرط نمودي كه نسبت به زينت ها و منزلت هاي دنيوي بي اعتنا باشند [و جز به مقام قرب تو نينديشند ]و آنها نيز اين شرط را پذيرفتند و چون مي دانستي به اين شرط عمل خواهند كرد، آنان را پذيرفتي و مقرب خويش ساختي و [به خاطر همين شايستگي ]... فرشتگان را بر آنها نازل فرمودي و با وحي خود ايشان را گرامي داشتي و از خوان علم بي كران خويش بهره ها دادي M}». با توجه به تحليل اصل عصمت مي توان دليل و چرايي عصمت در طفوليت معصومان را به دو وجه تقرير كرد: اول: عصمت در طفوليت به عنوان پاداشي است براي عصمت اختياري در بزرگسالي. يعني، وقتي خداوند متعال مي داند كه فردي در آينده زندگي خود چه مسيري را انتخاب مي كند به ميزان حسن انتخاب او و تلاش مداوم آينده اش، او را از نخستين روز زندگي مورد لطف و عنايت قرار مي دهد و از لغزش ها مصونش مي دارد، {V(نگا: فلسفه وحي و نبوت، محمد محمدي ري شهري، دفتر تبليغات اسلامي، قم، 1366ش، ص 220)V}. دوم: هر چند ملاك عصمت علم و اراده است و همچنين عصمت متفرع بر شأنيت و لياقت تكليف و مسؤوليت پذيري است و اين هر دو در طفوليت وجود ندارد ولي اين مسأله عموميت ندارد چرا كه علم و اراده هم در زمان طفوليت هست وهم در زمان بزرگسالي هر چند از لحاظ شدت و ضعف متفاوت باشند. همچنين زمان تكليف و مسؤوليت پذيري نسبت به انسان هاي مختلف متفاوت است، چنان كه حضرت عيسي در زمان نوزادي مي فرمايد: {A{/Bقالَ إِنِّي عَبْدُ اَللَّهِ آتانِيَ اَلْكِتابَ وَ جَعَلَنِي نَبِيًّا{w1-9w}{I19:30I}/}...A}؛ [{Mكودك يعني حضرت عيسي ]گفت: منم بنده خدا، به من كتاب داده و مرا پيامبر قرار داده است M}»، {V(مريم، آيه 30)V}. يا درباره حضرت يحيي مي فرمايد: {A{/Bيا يَحْيي خُذِ اَلْكِتابَ بِقُوَّةٍ وَ آتَيْناهُ اَلْحُكْمَ صَبِيًّا{w1-9w}{I19:12I}/}A}؛ {Mاي يحيي، كتاب [خدا] را به جد و جهد بگير و از كودكي به او نبوت داديم M}»، {V(مريم، آيه 12)V}. همچنين براساس نصوص ديني و شواهد مسلم تاريخي عده اي از ائمه(ع) در سنين كودكي و نوجواني به مقام والاي امامت نايل آمدند. امام جواد(ع) در هفت يا نه سالگي، امام هادي(ع) در هشت يا نه سالگي و امام زمان(عج) در چهار يا پنج سالگي، {V(ارشاد شيخ مفيد، موسسه الاعلمي للمطبوعات، چاپ سوم، 1399 ق ، صص 319 - 317 و 327 - 366)V}. بنابراين هر چند عصمت متفرع بر تكليف است اما زمان خاصي نمي توان براي آن تعيين نمود. بلكه زمان تكليف در انسان ها متفاوت است و آن گونه كه از شواهد فوق به دست آمد برخي از آدميان در سنين طفوليت مكلف و عهده دار مقامات و مسؤوليت هايي مي شوند و چون ائمه و برخي از ابتداء چنين بودند واز عصمت در طفوليت نيز برخوردار بودند، {V(راهنماشناسي، محمد تقي مصباح يزدي، اميركبير، تهران 1375 ش، ص 673)V}.